Zusters Franciscanessen krijgen herdenkingszuil

Foto: Zusters Franciscanessen van Etten

Dinsdag 5 maart vindt de onthulling plaats van een herdenkingszuil voor de zusters Franciscanessen. Deze zuil is door de Gemeente Etten-Leur gemaakt ter nagedachtenis aan de zusters.

De herdenkingszuil staat symbool voor de bijdrage die de zusters Franciscanessen hebben geleverd aan onze gemeente. Hun toewijding, zorg en liefde hebben de levens van veel inwoners in 
Etten-Leur geraakt en gevormd.

In 2020 bestond de congregatie 
200 jaar.

Oprichting in 1820
In 1820 stuurde de overste van de Franciscanessen van Dongen enkele van haar zusters naar Etten om daar een een pensionaat en een dorpsschool voor meisjes te beginnen en een nieuwe, zelfstandige congregatie op te richten. Dat laatste was noodzakelijk, omdat de congregatie in Dongen het door de regering gestelde maximum van twintig leden dreigde te overschrijden. In 1820 betrokken de Zusters van Etten Huize Adama, een kasteeltje aan het toenmalige Ettense gehucht Moleneind. Omdat het wit was geschilderd, ontstond de naam Withof. Het werd het moederhuis van de congregatie. Het Withof groeide in de negentiende en twintigste eeuw uit van een herenhuis tot een labyrint van aaneengeschakelde gebouwen met binnenplaatsen. Alleen al door de bouwgeschiedenis is het Withof van groot belang. De zeventiende-eeuwse gevel van huis Adama op de binnenhof is nog herkenbaar. Diverse aanbouwen zijn intussen weer afgebroken. Wel bewaard bleven de kapellen van P. Soffers en Van Genk.

Onder leiding van moeder Marie Joseph (Maria Raaijmakers, 1781-1867) zetten de zusters zich in Etten aan hun taak. In 1832 zou moeder Marie Joseph op dezelfde manier vanuit Etten weer een nieuw klooster in Roosendaal stichten, de Franciscanessen van Mariadal.

Onderwijs en missie
De congregatie verzorgde onderwijs aan arme meisjes, later uitgebreid met ULO, MMS, een kleuterleidstersopleiding, een huishoudschool en een kweekschool. De meisjes verbleven in internaten. Verder waren zusters werkzaam in de wijkverpleging, ziekenhulp, bejaardenzorg en zorg voor gehandicapten, eenzamen en daklozen, zwakzinnigenzorg, pastoraal werk en huishoudelijke hulp in pastorieën.

Vanaf 1924 gingen er ook zusters naar de missie. Tegenwoordig omschrijft men het doel als ‘Het vormen van een leefgemeenschap van religieuzen die door leven en werken getuigt van de Blijde Boodschap’.
De congregatie heeft in Nederland 49 kloosters gehad, waarvan 27 in Noord-Brabant. De kloosters buiten Brabant lagen in Zeeland en Noord- en Zuid-Holland en verder waren er missiekloosters in Congo, Suriname en Indonesië.

Verschillende namen
We komen de congregatie onder verschillende namen tegen: Zusters van Etten, Penitenten-Recollectinen van Etten-Leur, Franciscanessen van ’t Withof, Franciscanessen van het Instituut St. Joseph, of helemaal voluit: Congregatie van de Religieuzen Penitenten-Recollectinen van de Reguliere Derde Orde van de H. Franciscus van Assisi.